28 Nisan 2008 Pazartesi

CIVA NEDEN SIVI?


Metallerin erime noktaları derece cinsinden binlerle ifade edildiğinden bunları sıvı olarak, ancak kullanımı gerekli olan yerlerde yani sanayi sektöründe görebiliriz. Civanın erime noktası ise diğer metallere göre oldukça düşüktür hatta oda sıcaklığında sıvı halde (erime noktası -39 °C ; kaynama noktası ise 357 °C dir) bulunur. Cıva atomları valans elektronlarını (en dış enerji düzeyindeki elektronlarını) paylaşmaya pek istekli değildir. Bu, göreceli büzülme “relativistic contraction” denilen bir olay ile açıklanır. Kısaca, “cıva elektronlarının yüksek hızından ötürü, özellikle iç kısımdaki s orbitallerinde bulunan elektronların durağan kütlesinin göreli olarak artması” olarak tanılayabileceğim bu durum, elektronların çekirdeğe biraz daha yaklaşmasına sebep olur. Böylece 6S orbitalinin de çekirdeğe olan uzaklığı azalır ve sanki tam dolu orbitalmiş gibi davranır. Cıva atomlarının kendi aralarında yaptığı bağlar da bu sebeple çok zayıftır. Hatta gaz fazında mono atomik halde bulunur (kendi atomları arasında bağ yapmaz) ve bu özelliği ile soy gazlara benzer. Metaller kovalent bağ yapmıyorsa da “metalik bağ” dediğimiz bir bağ yaparlar. Bu bağ şekli aslında kovalent bağa benzemektedir, bu yüzden bazen “metalik bağ” kavramı yerine “kovalent bağ” kavramı kullanılabiliyor. Belki bu yüzden kafanızda böyle bir soru işareti oluşmuş olabilir.Ayrıca cıva sıvı olmasına rağmen, diğer sıvılar gibi ıslak bir yapıda değildir. Bu ilginç durum buhar basıncı ve yüksek yüzey gerilimi özelliği ile açıklanabilir.

Hiç yorum yok: